(TSVN) – Nhật Bản đang đặt mục tiêu tăng xuất khẩu cá đuôi vàng – loài cá vây tay lớn nhất nước này tính theo giá trị – nhưng nỗ lực tăng xuất khẩu đang diễn ra đồng thời với việc thắt chặt cạnh tranh từ các doanh nghiệp NTTS mới ở nước ngoài.
Năm 2019, cá đuôi vàng chiếm 9% xuất khẩu cá và các sản phẩm thủy sản của Nhật Bản – đứng thứ ba về giá trị sau sò điệp và ngọc trai. Chủ yếu, xuất khẩu cá đuôi vàng của Nhật Bản bao gồm fillet đông lạnh, và một lượng nhỏ thăn đông lạnh. Tổng số lượng xuất khẩu đông lạnh đã tăng đều đặn trước khi bùng phát COVID-19, tăng từ dưới 1.000 tấn vào năm 2008 lên hơn 8.000 tấn vào năm 2019. Các chuyến hàng xuất khẩu sản phẩm ướp lạnh đến Mỹ – thị trường cá đuôi vàng hàng đầu của Nhật Bản – đều ổn định khoảng 1.000 tấn/năm.
Giá xuất khẩu của loài này đã giảm xuống một chút từ năm 2011 – 2013 so với 1.300 JPY (12,62 USD vào thời điểm đó) do sản xuất quá mức, nhưng ổn định trong khoảng 1.700 JPY – 1.800 JPY (khoảng 15,00 – 17,00 USD vào thời điểm đó) từ năm 2014 – 2019.
Năm 2012, 160.000 tấn cá nuôi thuộc giống seriola được sản xuất, nhưng giá bán buôn trong nước đã giảm xuống dưới mức giá hòa vốn ước tính của nhà sản xuất là 800 JPY (10,02 USD vào thời điểm đó). Chính phủ đã yêu cầu các hợp tác xã thủy sản cắt giảm sản lượng ít nhất 10% để bảo vệ những người khai thác theo hộ gia đình đang gặp khó khăn. Điều này đã được thực thi bằng cách giới hạn thu hoạch mojako (cá con đuôi vàng) ở 27 triệu con, vì vậy người nông dân phải giảm tổng số lượng cá thả trong chuồng lưới.
Kể từ đó, sản lượng sản xuất của Nhật Bản được giữ ở mức hơn 130.000 tấn, với khoảng 100.000 tấn seriola quinqueradiata (buri/hamachi), 30.000 tấn seriola dumerili (kampachi), và một lượng nhỏ seriola lalandi (hiramasa).
Tuy nhiên, vào tháng 7/2021, sau khi cải cách Đạo luật Thủy sản Nhật Bản năm 2018, Cơ quan Nghề cá Nhật Bản đã công bố chiến lược phát triển nuôi trồng thủy sản như một ngành tăng trưởng, đặt mục tiêu sản lượng cá đuôi vàng lên 240.000 tấn vào năm 2030, tăng 70% so với năm cơ sở 2018.
Để đạt được mục tiêu này, Nhật Bản đang xem xét việc đảo ngược hạn chế lưu trữ trước đây của mình. Làm như vậy có thể có nguy cơ làm giảm giá thị trường trong nước, và cũng sẽ yêu cầu mở rộng các địa điểm nuôi trồng thủy sản, đi ngược lại các chính sách chọn lựa nghiêm ngặt hơn nhằm giảm sự nở hoa của tảo độc hại gây ra bởi dòng chất thải hữu cơ xung quanh các trang trại. Nuôi trồng thủy sản xa bờ và trên đất liền đã được thảo luận về các giải pháp khả thi, nhưng chính phủ vẫn chưa đưa ra quyết định nào.
Ngoài ra, sự gia tăng lớn có thể đòi hỏi sự chuyển đổi sang cá con được nuôi trong trại giống, tránh xa thực hành hiện nay là bắt cá con hoang dã để nuôi trong trang trại. Các nhà khoa học đã xác định được mức độ đánh bắt hoang dã hiện tại không phải là mối đe dọa đối với mức độ quần thể, chúng ổn định và đang gia tăng bởi nhiệt độ đại dương ấm lên, điều này đã làm tăng khu vực sinh sản thích hợp của loài.
Nhật Bản là nước tiên phong trong việc nuôi cá đuôi vàng, bắt đầu từ năm 1927 với việc nuôi cá đuôi vàng dưới kích thước nhỏ trong các công trình bờ biển, sau đó chuyển sang nuôi trồng thủy sản bằng lưới nổi sau Thế chiến thứ hai. Kể từ đó đến nay, chỉ có Nhật Bản thương mại hóa nó. Hàn Quốc đã thử nghiệm sản xuất ở quy mô nhỏ, nhưng chủ yếu là nuôi trong ao từ những con non đánh bắt.
Trong khi dự kiến thúc đẩy sản xuất của Nhật Bản chủ yếu nhắm vào thị trường xuất khẩu, đặc biệt là trong bối cảnh dân số Nhật Bản đang già đi và giảm sút việc tiêu thụ hải sản hơn, các nhà sản xuất mới đã xuất hiện ở các nước khác. Các công ty ở Australia, Hà Lan, Mỹ và Mexico đều đã bắt đầu theo đuổi nghề nuôi cá đuôi vàng.
Minh Anh
Theo Seafoodsource
Nguồn Thủy Sản Việt Nam